Protestantse Gemeente It Heidenskip      |   start

Baptisten Kerk   |   Ho 't Evangeelje yn it  Warkumer Heidenskip kaem   |   Statuten Vereeniging tot Evangelisatie  |  Gastenboek

Kerkhistorie

Ho 't Evangeelje yn it Warkumer Heidenskip kaem.     Men skreau it jier 1877 do 't Geart de Boer, timmer- mansbaes to Aldegea oan de Brekken yn Wymbritsera- diel forfarre moast om 't it spiltsje, dêr 't er huze, wier ûnder de hammer kommen en hie in oar eigener krige. Hy wier der earst mei oan, hwersanne nou to wenjen, do 't ien fan syn frjeonen, dy 't in soan yn 't Warkumer Heidenskip as kûper hie, tsjin him sei: ,,As ik yn jou skoen stie, Geart, ik gie op it Heidenskip oan, der is gjin timmerbaes en myn soan hat in gnap fortsjinst der mei kûpjen.'' Dat wier nin doven-ien sein en sa sette er de stap nei 't Heidenskip om ris poalshichte to nimmen. Mar hy sette in pear eagen op do 't er dêr neat mirk dan in wide, wide rûmte fan allegear lân en greide, platikkerich as in flier, en derop hjir en der hwet timmerte, dan ris in boerkerije en dan ris in arbeiderswente.

Hy moast wol efkes suchtsje, mar ûnbimirken roun it út op in stil gebet: ,,Heare, as it hjir op ta moat, o wolle Jy my dan ta 'n lieds- en riedsman wêze!'' Om him hwet te biwisjen trape er dy dei noch in stikmannich boeren lâns om hjarren ris oan de pols to fielen. De iene oardele: ,,It liket my skoan ta'', in oaren-ien loek oan it skouder mei in: ,,Ik wit n't! ik wit n't!, en in tredden-ien for- smiet neistenby it plan mei in: ,,Jy moatte jo-sels bifiem- kje, mar it wirdt neat''. Baes kûper lykwols hie der wol moed op en joech to kennen: ,,Stiltsjes op tou sette en stadich- wei trochsette; en ik siz 't jo, it scil wirking dwaen. Ik hab it ek al ûndernommen, en hab gjin reden fan spyt.'' Do naem Geart de omswaei nei hûs, knibbele foar it op- bêd-gean mei syn wiif del en lei de saek for de Heare bleat.

Friso 29-11-1876

Do 't er de oare moarne wekker waerd, sei er tsjin it wiif: ,,ik wit it klear: ús wei is nei 't Heidenskip; it is Gods wei.'' Nou dunen lykwols earst de biswieren op, hwent it hele Heidenskip yn 't roun wier gjin hûs der 't er oan de slach reitsje koe, en it hapere oan splint om sels in hûs del to setten. Hy pandere wer in kear der hinne, foarske danich nei, en kaem einlings to praet mei in widdou, dy 't koartlyn hjar man forlern hie en sûnt de boerkerije oanhoud. Hja fortelde him: hja hie doel yn 't koart bislach en reau to forkeapjen ,,En'' - sei hja - as 't nou goed liket, scoeden jy myn stâl ta 'n wente meitsje kinne, alteast as de foogd fen myn bern testim- ming jowt; fen myn kant hat it gjin biswier, en jimme moatte it der mar ris oer habbe,'' Geart die sa, mar de foogt woe yetris mei syn sister deroer prate, en Geart scoe dan mei 'n fjirtjin dagen wer oankomme. Wol hwet swiersettich teach er op Aldegea ta, doch hy krige rombaen, do 't er alle muzenêsten wer kwyt reitsje mocht foar Him, dy 't it minskeherte as in ryske bûgje kin. Syn gelove rekke net biskamme, hwent do 't er wer by de foogd kaem, wier foart it akkoart klear. Howol, dêr die in nij biswier him op: ho fen de stâl in gnap en tsjep wenhûs to meitsjen? Hy wier glêd ,,ruth'' en der moast gâns hwet fortimmere. Mar alwer waerd it wird wier makke: ,,As God stipet, hwa scil it keare?'' By in goekinde en noch in goekinde toarne er hwet jild los op ôfbetelling, in broer fen de widdou holp him tige by it timmerwirk; ien mei oar: hy rekke yn it Warkumer Heidenskip ûnder dak. En ienkear op 'e gleed, wier it meraeklik ho 't fen alle kanten it wirk him oansocht, sadet er it mei gauens allinne net yn de macht hie, en der in jongfeintsje as help by moast. - Ringen waerd de man mei de kontrei better bikend, en nou seach er klear yn hwerom de Heare him hjir delset hie.

Yn 't Heidenskip gie it dytiids snijsum, sa net skou en heidensk ta. Tsjerkjen dieden hja net oan, wol waerd der keapmanne, napoleonne, kloppe, krús- en skutjasse, dochs net út tiidkoartinge, mar hja jeneveren, flokten, swetsten en pûlken ienoar de gounen út de pong. En Geart siet der midden yn as Loth yn Sodom, en do 't er in goe-joune de Skrift lies by Iepenbiering II fers 13: ,,ik wit det derstû wennest, de troane fen Satan is,'' sei er tsjin syn wiif: ,,dat slacht ek op ús.'' En as er derop in oerlûd gebed die, frege hy: ,,Heare, hwet wolle Jy dat ik tsjin al dy oerdwealskens om my ta, dwaen scil? En it antwird dêrop bleau net út, hwent de Heare joech him yn it herte om to bigjinnen mei in sneinsskoalle. Om der bern op to krijen gie hy op in liddige joune nei de earste de bêste arbeider yn de bûrren, dy 't in hele keppel bern hie. En dy brocht er yn kennis mei syn foarnimme. ,,In sneinsskoalle?'' foel de arbeider yn, dy 't him ûnnoazel houd. ,,En hwet is dat? hwet scoe, hwet moat dat?''     ,,Dus jy wistene 't net?''     ,,Nou né, nou ja! men hat alris grútsjen heard, yn stêd scoeden hja mei sa'n gedoente piele, mar hjir yn de kâld- wiete legen, hwet scoe 't om 'e hakken ha?''     ,,Hou efkes! net sa fier forsmite hwet jy nette kenne, stjûr jou bern der mar ris hinne.''     ,,Nou, ik wit ried: ik scil my der ris op bisliepe.'' Geart sloech de wyks forfêst in pear skragen yn ienoar helle de rûchskaef oer in pear planken en leauwde fêst: de sneinsskoalle komt der.

De Sneine-efterdei tsjin twaën siet er hwet ûnrêstich yn de timmerwinkel en mikere ôf en ta ris troch in biware rútsje. Einlings, ja, in lytse kliber bern dage op! Hy telle saun bern yn tal! ,,Dat 's in heilig tal,'' tocht er, ,,in foarsizzing for mear.'' De bern namen elk in sit yn de timmerskûrre; hy die gebet en frege God oft Hy  saun útdije woe ta sauntich. Hy learde it lytse folk sa 'n rymke, fortelde in moaije skiednisse út de bibel, joech hjarren for fen bûten learen in pompierke, mei in psalm derop, en einge mei in gebet.

De ynset wier der; en it tal bern tsjokke eltse Snein oan. Hja hieden wakker skik yn dy moaije Sankeylied- tsjes as: ,,Veilig in Jezus armen'' en ,,Kloppend, kloppend, wie is daar?''  O, mar dat foel der yn, en mei koarten wieren der sa'n fyftich beukers op de sneinskoalle. En der bleau it net by; ek in heit of in mem kaem al ris to harkjen; op 't lêst kamen safolle folwoeksenen det de rûmte bisteld rekke. De âlderen songen dan mei de oan- kommelingen mei, en it gie troch latwirk en bynten nei omhegens: ,,Veilig in Jezus armen.''

Ira David Sankey 1840-1908

Eindlik bitochte Geart: ,,It is sa fier der moat ien komme om it evangeelje to forkûndigjen.'' En hy sette de stap nei Snits, der 't er ôf en ta wol tsjerke by Horn, dy 't yn syn tiid mei frucht ûnder it earmere folk ar- beide. Sa'n foarûnderke of sa'n reeknêst wier der net to bikennen oan it Bonkehok, yn 't Súrein of yn de Brou- wersstege of Horn hie der west om it evangeelje to brin- gen. ,,Sa 'n skripper, evangelist-earste klas foeget ús krekt hjir yn it Heidenskip,'' tocht Geart, en hy kaem net foar de tadoar. Horn naem Gearte oansiik oan, en ûnthiet by de earste ljochtmoanne yn syn timmerhok preekje to wol- len. It waerd oansein yn it nijsblêd, en bûtendat bikend- makke troch it Heidenskip. Geart binifele en biknutsele noch ien en oar, krige in preekstoel mei noch in stik- mannich banken klear en sa kaem der gaedlik spil for de gearkomsten. ds. Johannes Horn bron: www.baptistengemeente.nl

It wier hwet spiksplinternijs for de Heidenskippers: preekje. En dat sa koart om hjarren ta! Ommers sieten hja sa fier oan it foetten-ein fen wol fjouwer gemeenten fen de Greate Tsjerke, en seach nimmen net, ek gjin dominy, nei hjarren om. Ynwindich strele it hjar dan ek eindlik ek ris bitocht to wirden. Mar dan ek wer wisten hja net rjucht ho der oer to tinken. Ek alris frege immen kâld gnyskjend oan Geart: ,,Is jo it nijs al oerkrante?"     ,,Hwet nijs jù - hwet ding?"     ,,Nou jy hoege net nei de ,,kundige" wei to freegjen."     ,,Ja, ik hab 't heard en myn forlangst is det God it de kroane op sette mei," spriek Geart, en it each sparkele him.

't Wier in moaije maitiidsjoune mei helderkleare moanne- skyn, do't Horn yn 't Heidenskip kaem. De timmerwinkel hie in kreas foarkommen. Hjir en der hinge in âld lampe dy 't in reade skimerskyn útjoech. De banken stieden moai yn 't gelid; de ljue koeden komme. En hja dagen op; 't waerd proppefol. Horn spriek ienfâldig, mei fjûr en oandrang, sa 't him eigen is, mar teffens warskouwjend mei de eask: bikearje jimme! En 't wird sloech yn. Derfen joech de ynsamling by it útgean bliken. In pongkje hie Geart op dit stuit noch net, mar yn ' e skeal dy 't er de ljue by de doar foarhoud blonk mannich sulverstik.

Horn kindige ôf, as 't wirde koe, scoe er nei forrin fen in moanne wer komme. Simmerdei gie it goed, mar nei- hjerst en winterdei makke it lêstich in pear ûre to klû- merjen yn dy sigerige skûrre. En sa foel op in dei Geart yn tsjin syn wyfke: ,,De ljue mei de bern meije net sa kâldklû- merich sitte; wy sette ús kachel yn de timmerwinkel as 't sneinsskoalle en as 't preekjoune is, 't is mar for in stikje fen de dei, en as 't út is nim ik de kachel ûnder de earmen en helje him derwei, en derby de myldte falt ek al wer yn.'' Dertsjin koe hja net folle abbelearje en de oare deis biskarrele Geart op 'e streek al foege einen kachelpiip, wol ynroaste en ynwettere, mar for syn doel net ûnbrûk- sum; hja hoefden ommers net foar it winkelfinster to liz- zen. Mei kramtried krige er de tastel omheech; it hong bryk en skeef, doch de foarsoarch tsjin brân en reek wier der. Mei dat al - it delsetten wier in tôch en it wei- nimmen in til, en ûnderwiles sieten wiif en bern faken to klappertoskjen. Mar ljeafde makke de herten waerm en den fielt in minske ek de kjeld sa net.

Sa roun it nei Krysttiid. Geart fortelde de bern ho 't de Heare Jezus sa earm west hie, det er as njunken okse en ezel yn de krêbe laei, om mar folút Sillichmeitser to wêzen. ,,En,'' foege er ta, ,,as God wol, komt er op 'e sneinsskoalle ek in lyts feestje fen, hwent greater heil dan Jezus' komste wier der nea en my tinkt jimme krije dan wol sûkelade en ek ien for ien in pryske."

Om to slagjen sa skoan it woe, sjoksele Geart wer de streek lâns nei de bêrn hjar âlden en de feestjeften dijden net ôf. Fen sels, der hearde ek in krystbeam by, mar yn it Heidenskip, in lân fen kij en skiep, binne dy frjemd. De kant út nei Sondel-Rys, it suden yn, dêr binne hja neier to finen; dêr stean greate bosken alhiel fen moaije, griene sparren. Dêr wier materiael for in krystbeam.

It wintere fyntsjes en de Hegermar wier ien bonk iis. In slide waerd úthelle, de redens ûnder de soal boun en fjouwer man sterk gie it der op ôf. It iis wier spegel- glêd, de mar in flier fen kristal. Mar men wier pas in lyts ûre fen honk, do kaem der in dûnkerskiere snieloft opsetten. De mar oer dwarrelen en pytsken de flokken al. Geart-en-dy wieren bliid, det hja de oerkant hieden. Hja loeken de slide oer de polderdyk en it lêste ein nei Rys gie mei it skoenmakkersweintsje.

Foar it slot fen mynhear Van Swinderen laei de snie al oer de foet heech. Lokkich kende ien fen hjarren de rintmaster en dizze sei: ,,hâld it jild mar yn de bûse; de sparrebeam kostet niks; gean mar nei de houtbaes. En hja bokselen wer troch de snie.

It wier steatlik stil yn it bosk, as yn in timpel; de beammen stieden as pylders; neat dan in skelgeijende wâldekster liet him hearre. ,,Siikje mar in beam út'', sei de boskbaes. Geart omfieme mei it bleate each de sparren om him ta en forlike hjarren mei de hichte fen syn skûrre. De gong troch it bosk wier him as nei in feest, der 't oer de tafel in swilk fen damast laei en der 't de Heare Jezus oansitte scoe. ,,Hjir stiet in kliene, geve", sei er, wylst er in jonge spar oantsjutte, en mei in klank fen blijens yn syn stim, lyk as er hwet tige ljeafs foun hie.

,,Jimme moatte him sels mar dellizze'', sei de houtbaes. ,,Graech'' - andere Geart, ,,ik hab reap en tou fen bei- den; ek in hansum byltsje en in seach.'' In lyntsje waerd nou boppe oan 'e beam boun en Geart bigoun de hou. It trille en gûnze deroer. De slach klonk fier troch it bosk. Nou koe men noch better hearre dan sa pas, ho great en djip de stiltme rounom wier. Op 'e genadeslach flijde de beam him sûntsjes del op de sniewite spriede. En do 't er der yn syn langte hinne laei, sei Geart sa golwei: ,,hwet is 't  in moaijen-ien; dy scil yn myn skûrre pronkje as in breid dy to brulloft giet."

De boskbaes waerd in dofke tatreaun, de beam op de slide hise en de tobekreis ûndernommen. It wier skimer- joune, do 't men thús kaem.

Krystjoune striele de spar fen barnende kerskes en wol fyftich gouden ballen. Elk dy 't seach wier forgulde mei sa'n pracht. De skûrre wier nou net sittende- mar steandefol. En sa de ien as de oar hearde mei oandacht nei hwet te eare fen it Krystbern forteld waerd. Ien fen Gearte frjeo- nen wier mei de soan oerkomd út Snits om mei sjongen en fortellen it feest fleur by te setten. Geart hie de jouns sa 'n pryslike wille, det de oare deis wier it noch nei- feest yn syn sielel, inkeld om 't it Krystevangeelje yn it Heidenskip.

De winters sukkele it sa troch yn de sigerige skûrre, mar elts seach wol yn det it gjin spul op in dûr wier. Ek siet men to twang, sadet folle tiden ljue tobek gyngen. De Heidenskippers poarren Geart dan ek oan, hy scoe de skûrre forgreatsje.     ,,Ja wol," sei er, ,,mar mei sizzen is it net to dwaen; dwaen is in ding; as jimme stean for it materiael scil ik it wirk om de saek dwaen."     ,,En ho is jou bigreating om-ende-by?"     ,,Om 'e tachtich goune hinne."     ,,Gean dyn goai dan mar, dy som wirdt tasein, kom letter for de kosten bylâns."

Sa rekke 't klear en Horn kaem om de forgreate skûrre yn to wijen. Nou hieden alle ljue plak, mar do 't oan opdokjen ta wier, mocht Geart mei hingjen en skûrren pas by de fjirtich goune oprinne en it to koart koe er sels bylizze. Hy wie lokkich flink yn 'e fortsjinst, oars hie it faeljekant útkommen.

Wer forstriek in simmer; wer hie Geart geregeld sneins- skoalle en Horn preekjoune hâlden, mar do iis en snie yn it lân kamen, hieden jy wer it selde karkweikjen mei de kachel. En al gearre Geart alle stikken en stealen op dy 't mar brânne woeden, en al stookte er de kachel oan boppe ta fjûrread, de ljue rybosken noch fen kjeld. Dochs houd er Krystfeest mei de bern en men kaem wer de winter troch. Mar de ljue hieden sa'n kjeld skipe ûnder Horn syn preekjen, det hja der danich oer lamen- tearren. Geart fielde wol: it sin hinge nei in stiennen tsjerkje, mar hy sei: jimme habbe goed praten, mar as jimme gjin tachtich goune gearbringe kinne, ho scoe it stiennende gebouw hjir dan komme to stean? En dochs leaude er, it scoe derta komme, mar net út hjar pongen.

Soms tocht er ek: de saken reitsje yn onstjûr. Hwent it bleau alles net sa fredich mei de prekerij. De ljue waerden gewaer, det it in danige útwirking hie. Syts de widdou dy 't oan Geart hjar stâl forhierd hie, kaem ta hertgrounlike bikearing, en ek hjar broer dy 't Geart in twade hân by it bouwen west hie; en dan fierder in stik of fiif boeresoannen. It dûrre net lang, do wieren der toal- ve, dy 't Jezus hjar Hear en Kening neamden. En dit klofke bigoun op Snein by Syts gear to kommen om Gods wird to oertinken. Hja laeijen der ek net for om, yn tsjinst fen de Heare libje to wollen, en hja fiteren oaren oan dyselde wisse wei op to gean. Mar oaren koe- den dat mar sahwet, sahwet daeije. Fen Horn, op de preekjoune, woeden hja hjar it noch sizze litte, doch samar net fen Syts en fen Jan en fen Ipe. Sa kaem der gehaspel yn 't Heidenskip. En fensels dit wier noat op de moulne fen Satan, dy 't altiten graech stokelje wol. De kastelein wier der ek min oer to sprekken det de ,,finen" him sa'n skea dieden en him dermei op swart sied sette koeden.

	It boaze njunkenlytsen oan, mei det der plannen wieren oangeande in nij stiennen tsjerkje. Foaral de Roamsken wieren kûgelsk om al dy bigripen en plannen. Beide de Greate en de Lytse Tsjerke bigounen it yn de kamp to setten. Men seach nou domnys en in pastoar yn 't Hei- denskip. Gearte-folk siet lykwols ek net stil en brochten in hele batterij fen forstjûrbledtsjes yn it gewear, der 't nammen ûnder stieden as: Frans en Marten Deinum, Ate Demmer, M. Kuipers, J. Dykstra en Geart de Boer. Troch de oanbifeling fen in pear dominys, sa as de Koe út Utert en Roozemeijer út Middelboarch smieten dy in goede tû- zend goune op. Syts, de widdou stie in stik groun for it doel ôf, en Slachtmoanne 1879 wier it gebou fierhinne klear.

Friso 16-08-1879 H.H. de J. = Herre Hylkes de Jong

Men hearde dytiids gauris fan nuvere dingen yn it Heidenskip. Sa wier Geart ris dwaende in izerne roede mei forguldene hoanne op de foargevel fen it tsjerkje to setten, do 't just de Helboer (sa neamd nei de sate ,,de Hel'' yn 't Heidenskip) dat sa lâns gie. ,,Moat der in hoanne op?" rôp er Geart ta; ,,set earder Horn syn kop der op.'' Geart sei neat, mar tocht der sines fen.   Koart dêrop ried de Helboer, dy 't Roamsk wier, op in joune nei Warkum, der 't de paters preekje scoeden. De hynzers, dy oars laemmak wieren, waerden kjel, bigounen to stegerjen en stouden op de rin. De boer tommele fen it foarkret ôf en foel foaroer mei de holle twisken it stok- ramt en in izeren bout. Do 't hja de hynzers ta stean krigen, wieren de siken der by de boer al út, en hja koe- den de holle haest net twisken stokramt en roede wei krije.     De lêste fan de Slachtmoanne wijde Horn it lokael yn mei de wirden út Matth XI fêrs 30: ,,Komme harren jimme allegearre dy 't wirch en biswierre binne en Ik scil jimme rêste biskikke. Nimme myn jok op en leare fen My, dat ik sêftmoedich bin en dimmen fen herte en jimme scille rêste fine for jimme sielen. Om 't Myn jok is sêft en Myn lêst is licht." As oantinken fen dy dei en dat wird stiet yn de foargevel in stientsje, der 't ynbikke is: ,,kom tot Jezus."

Horn gie nou for in healjier yn 't Heidenskip to wenjen, hwent it waerd in hirde kriich hwa 't de ljue for him winne scoe. Der kaem nou sels op Sneinen in tsjerke- skip op Aldegea yn de feart. Syts rjuchte in breid- en naeiskoalle op, der kaem in jongfeinte- en in jongfamme- foriening, der kaem in sjongerij. Tsjinoer it tsjerkje liet in boer in briljante boerkerije delsette, mar dat ,,neare ding," dat tsjerkje - hy koe it net fele; pûr-lilk liet er him ûntfalle: ,,Men scoe it mar oan de ljochte lôge wije." Mar it kaem oars; hwent do 't de pleats noch net ôftim- mere en troch ,,assuransje" biwisse wier, barnde er by de groun ôf. Horn wier just yn de tsjerke. Yn ienen sloech de flamme ta it dak út, en pas in heal ûre wier forroun, do laei it yn koallen en sintels. Friso 20-08-1879 Friso 20-08-1879

kaartsje fan Brânburren tusken 1883 en 1887 De gebouwen fan boppe ôf binne fan: Wiebren Wiebes de Jong (nr 566); de kûper Marten Kuipers (nr 567); de winkelman Age Feenstra (nr 705); mei dêrnêst in stikje lân (nr 694), dêr't yn 1886 de Herfoarme tsjerke komme sil; yn 1882 boud hûs mei timmerskuorre fan Catharinus Kuipers (695/696); de yn 1883 boude skoalle (704); en as lêste de persielen fan de Heidenschap Vereniging tot Evangelisatie (nrs 701-703) it tsjerkje fan Geart de Boer is giel ynkleure.

It sa op in hottefyljen, det men 't op Horn syn lib- ben oanlei. In keppel ljue hokken gear om op in preek- joune him op it liif to fallen. Der kaem safolle folk op 'e lappen as seltsum yn 't Heidenskip by ienoar west habbe scil. Trije man scoeden it lokael yngean, dan scoeden hja in sein jaen, en dan scoeden oaren fen bûten- om der ynglûpe en scoe it jilde: ,,pak oan!" Elk wist derfen, Horn ek; en det it gjin loswei praetsje wier, bliik hjirút dat Age Feenstra, dy 't mei winkelgoed sutele, by de master in ûndertekene forklearring ôfjoech, det er op it bispritsene ûre net yn it Heidenskip west hie; hy woe der letter gjin omsoarch fen habbe, as it ta getugen kom- me mocht.     De Heare scoe lykwols dy talliz fortribelje. Horn bigoun de gearkomste mei gebet. Hy bidde mei it each op de dingen dy 't to duchtsjen stieden. Hy fielde det de Heare by him wier. Foar him sieten de trije rakkerts dy 't him nei 't libben stieden en hjar eagen sprinkelden fen grym- mitigens. Mei bûtengewoane sizzenskrêft forkindige Horn dy joune it Evangeelje. En de útwirking wier boppe miette. De nidige koppen sakken al leger en al leger, it wrekfjûr fordwoun út de eagen; fen it jaen fen in te- ken kaem neat. It wird hie hjar oanpakt yn pleats fen hja Horn. Dy bûtendoar stieden, wachten omdôch en waerden op 't lêst ûnforduldich. ,,Ik jei der hagel en krûd yn," rôp der hwa. Lûd klonk in skot yn de oars stille joune; de bangerts waerden sa kel fen it lûd, det hja allegearre tagelyk foartstouden. Op in oare kear, op Himmelfeartsdei trap Horn nei de Gaestmar, om der in pear ljue to forsiikjen. It wier in wei oer sleat en dyk, oer daem en hikke. Hy hie de moarns yn it Heidenskip preke oer Handel. I fers11: ,,Jimme Galileeske mannen, ho steane jimme sa en digerje nei de himmel? Dizze Jezus, dy 't fen jimme weinommen is nei de himmel, scil sa weromkomme, allyk jimme him nei de himmel farren sjoen habbe." - Hy hie dudelik makke, dat in Christus gjin kophinger is, mar just nei boppen sjucht, der 't  de helpe wei komme moat, mar dat in wrâldsk minske as in molwrot oan 'e ierde festsit. Noch ûnder de neiwirking fen it útspritsene roun by de greidlannen troch oant er foar in wide sleat kaem. En lokkich, just op dat eagenblik seach er net nei boppen, hwent der wier in hele jaep modder út de sleatswâl stitsen en it gat wier los mei gêrs oanfolle en deroer de planke lein. Hie Horn der in foet op set, hy wier foaroer yn de sleat tommele. En de boer flakby, dy 't foar in finsterke al loerke, hie him by foarried als op dy noft forgappe. Mar it barde oars; Horn seach, de planke laei wannich, wipte him mei de gongelstok om, sa 't hja steviger to lizzen kaem, en pantele sûnder drokte fjirder.

Geart moast ek ûnderfine ho 't arbeidzjen for it Evan- geelje net mar inkeld roazen is en sinneskyn. De ljue lieten him gjin sint mear fortsjinje, hwent hy wier ta de Dompelders (= Baptisten) oergien en hy hie talitten dat er yn it tsjerkje in dompelkûpe mitsele waerd.(1) En do 't dit folút in jier omseamele, twong de need him it Heidenskip de rêch te to kearen. Ek syn frjeonen wieren der oer en tofolle. Horn moast syn plak for oaren romje. Der kaem gans foroaring. It tsjerkje op Syts har groun is yn hannen fen de Grifformearden rekke. En út alles is dit foart kommen: de rouwens en it maltiergjen fen eardertiid habbe dien krige. En hja, dy 't yn Gods hân derta de foetting lein habbe, binne Geart de Boer, Horn en Syts, de widdou. Hjar nammen meije yn it Heidenskip yn tankber neitinken forbliuwe. AEILT FEN KRITSUM (2)   (1) dizze sin stiet net yn it blêd fan it Selskip, mar yn it boek It Frysk Réveil yn portretten. 2e pr. Boalsert 1938   (2) Aeilt fen Kritsum is de skûlnamme fan dr. G.A. Wumkes. Yn it Tiidskrift fen it Christlik Selskip for Fryske Tael- en Skriftenkennisse "Yn ús eigen tael" ûnder bistjûr fen Dr. G.A. Wumkes waard dit ferhaal foar it earst publisearre (1910).				Foto mei in fragmint fan it tsjerkje. Te sjen is in part fan it tuorke (1906)